«ژنتیک» مهمترین عامل اثرگذار در فرم چهره و جزئیات اعضای صورت است. ژن‌هایی که از والدین و نسل گذشته دریافت می‌کنیم عامل تعیین کننده‌ی اندازه، رنگ، فرم و مدل صورت ما انسان‌ها هستند. به همان اندازه که ژنتیک فرد می‌تواند برایش چهره‌ای زیبا و جذاب بسازد، ممکن است نقص یا ویژگی منفی را در صورت افراد پدید آورد.

گاهی کاستی‌ها و نقص‌های صورت، جزئی و قابل چشم‌پوشی است. اما بعضی مواقع مشکلات و ناهماهنگی در چهره به قدری زیاد است که تبدیل به یک ایراد بزرگ در صورت می‌شود و تمام زندگی فرد، تحت تاثیر مشکل چهره اش قرار می‌گیرد. «پتوز چشمی» مادرزادی (گاهی اکتسابی) یکی از همین قبیل نقص‌های ژنتیکی چهره است که رنگ « بیماری » به خود گرفته و علاوه بر زیبایی صورت، سلامت و بینایی فرد را هم به خطر می‌اندازد.

در ادامه با ما همراه باشید تا روش های بهبود و درمان پتوز چشمی را بررسی کنیم.

اسلینگ عضله یا پیوند عضله در پتوز چیست؟

افرادی که دچار پتوز هستند، ممکن است با علل مادرزادی و ژنتیکی دچار شده باشند و یا به دلایل اکتسابی این مشکل را پیدا کرده  باشند‌. در هر حال پتوز می‌تواند موجبات ابتلا به بیماری‌های دیگری از جمله تنبلی چشم، آستیگماتیسم و استرابیسم را فراهم کند.

پتوز غیر از جنبه‌های سلامتی،‌ از لحاظ ظاهری بسیار ناخوشایند و آزاردهنده است. ممکن است فرد مبتلا کاملا منزوی شده و به مشکلات روحی مانند افسردگی و اضطراب بالا، دچار شود. در این مواقع بهتر است برای درمان و اصلاح ظاهر هرچه سریعتر اقدام کرد.

پتوز، از لحاظ درگیری ظاهری به دو نوع یک‌طرفه، که یک چشم را درگیر می‌کند و دوطرفه، که هر دو چشم را درگیر می‌کند، تقسیم می‌شود. از لحاظ نوع و علت ایجاد آن هم، در چند دسته قرار می‌گیرد.( که در این مجال به انوع آن نمی‌پردازیم)

پتوز با هر علت و از هر نوعی  که باشد، «جراحی»، قطعی ترین درمان آن است. جراحی پتوز به سه روش انجام می‌شود:

1. برش عضله‌ی لواتور
2. برش مولر
3. اسلینگ عضله پلک

در این مقاله به روش اسلینگ عضله در پتوز می‌پردازیم.  برای بررسی این روش لازم است با عضله‌ها و ماهیچه‌های پلک، آشنا باشیم.

پلک بالا از چند گروه ماهیچه‌ای تشکیل شده که عملکرد آنها، موجب حرکت صحیح و درست پلک بالا می‌شود. عضله ‌ی لواتور(بالابرنده پلک بالا) و عضله‌ی مولر(مسئول پلک زدن و حرکات چشم) مسئول بالا بردن پلک و فرم عادی آن، هستند.

«اسلینگ »نیز در لغت به معنی «زنجیر کردن یا قُلاب کردن و انداختن» است.

وقتی عضله‌ی لواتور به درستی حرکت نکند، در بالا بردن پلک ناتوان است. درنتیجه چشم ، کامل باز نمی‌شود و گویا پلک بر روی چشم افتادگی دارد. این مشکل که پتوز نام دارد، با جراحی اسلینگ عضله، به درستی درمان می‌شود.

طی جراحی اسلینگ، برای درمان پتوز پلک ، عضله‌ی بالابرنده‌ی پلک به عضله‌ی بالابرنده ی ابرو درپیشانی (فرونتالیس) قلاب می‌شود. در واقع ضعف موجود در عضله‌ی لواتور(به دلایل مختلف) به کمک اسلینگ این عضله به عضلات قوی پیشانی، ترمیم می‌شود.

شایع ترین علل اختلال در عملکرد عضله‌ی پلک

عضله‌ی لواتور در یک پلک سالم، کاملا صحیح رشد کرده و هنگام باز و بسته شدن چشم، هر دو پلک به یک اندازه باز می‌شود.

اما زمانی که عضله‌‌ی لواتور، نتواند به درستی پلک را بالا ببرد و به عقب بکشد، درظاهر فرد اختلال به وجود خواهد آورد.

اصلی ترین علل نقص در عضله‌ی لواتور موارد زیر می‌باشد:

• ژنتیک و وراثت: ژن‌ها تعیین کننده‌ی ۹۹ درصد ویژگی‌های ظاهری و حتی اختلالات درون بدن از جمله نقص در عضله‌ی لواتور پلک هستند. ژن ها از طریق وراثت به صورت نسل به نسل منتقل می‌شوند.
• آسیب‌های دوران جنینی: ریشه‌ی بسیاری از مشکلات جسمی، به دوران جنینی باز می‌گردد. مصرف دخانیات و الکل، قرارگیری در معرض امواج و مواد شیمیایی و مصرف بعضی داروها موجب بروز اختلال، نقص عملکرد و عدم رشد کافی در بعضی اندام‌های جنین خواهد شد.
• دیستروفی عضلانی: مجموعه‌ای از بیماری‌هایی که به مرور زمان موجب تحلیل رفتن عضلات بدن می‌شود. این بیماری‌ها همگی ریشه در ژن‌های معیوب و جهش یافته دارند. چنانچه نابودی و ضعف عضله، در عضلات لواتور پلک اتفاق بیفتد، می‌تواند ایجاد پتوز کند.

• بیماریهای مغز و اعصاب: سکته‌ی مغزی، عوارض عصبی حاصل از دیابت، تومور مغزی ، آنوریسم مغز و … می‌توانند کنترل مغز روی عضلات لواتور را مختل کرده و سبب افتادگی پلک شوند.
• میاستنی گراویس: یک بیماری خودایمنی است که در صورت حمله‌ی بدن به عضلات چشم و پلک، سبب ضعف شدید عضله لواتور و افتادگی پلک می‌شود.
• ام-اس: این بیماری نیز یک بیماری خودایمنی است و موجب فلج عضلات می‌شود. عضله‌ی لواتور تحت تاثیر آسیب ناشی از ام اس قدرت خود را از دست داده و پلک افتاده می‌شود.
• بیماری‌های چشم: بیماری‌های چشمی مانند تومورها، ضربه به چشم، گلوکوم و ..‌. میتواند ماهیچه‌ی لواتور را به شدت ضعیف کند.
• افزایش سن: کهولت سن موجب شل شدن ماهیچه‌ی لواتور و ناتوانی آن در بالا کشیدن پلک می‌شود‌.

تکنیک فرونتالیس اسلینگ عضله پلک در پتوز میوژنیک

اسلینگ عضله‌ی پلک،  روشی است که در آن، ضعف و ناتوانی عضله‌ی لواتور با بستن آن به عضلات فرونتالیس، جبران می‌شود. پس بیشترین کاربرد جراحی اسلینگ فرونتالیس، برای افرادی است که پتوز در آنها به دلیل اختلال عملکرد عضله‌ی لواتور رخ داده باشد. پتوز میوژنیک، دقیقا همین پتوز است.

پتوز میوژنیک، به معنی نوعی از افتادگی پلک است که علت اصلی آن به ضعف ماهیچه لواتور باز می‌گردد. برای درمان پتوز میوژنیک از روش اسلینگ پلک بهره می‌برند. روش فرونتالیس اسلینگ پلک، در افتادگی‌های متوسط تا شدید، نتیجه‌ای کاملا رضایت‌بخش دارد.

چنانچه کودکی با پتوز میوژنیک متولد شود یا در سال اول تولد دچار این عارضه شود، جراحی اسلینگ عضله‌ی پلک به شدت توصیه می‌شود. پتوز میوژنیک در کودکان سبب بیماری‌هایی مانند تنبلی چشم، اختلالات بینایی، کاهش میدان دید، ضعیف شدن چشم‌ها و … می‌شود. از انجا که  پتوز میوژنیک به خودی خود درمان نخواهد شد. پس قطعی ترین راه درمان برای کودک، انتخاب جراحی است. در غیر این‌ صورت، کودک متحمل ضررهای جبران ناپذیری خواهد شد.

در بزرگسالان نیز پتوز میوژنیک، علاوه بر ظاهر نامطلوب، موجب کاهش میدان دید و افزایش فشار روی چشم می‌شود. درمان قطعی  بزرگسالان نیز جراحی است.

روند جراحی فرونتالیس اسلینگ عضله پلک در ایران چگونه است؟

در ایران، روتین‌های استاندارد جهانی قبل از اعمال جراحی، اجرا می‌شود. مبتلایان به پتوز در هر سنی و با هر شرایطی، ابتدا توسط پزشک متخصص و جراح پلاستیک و زیبایی، معاینه شده و شرح حال آنها گرفته می‌شود. چنانچه درمان جراحی انتخاب شود، پزشک برای احاطه‌ی کامل به شرایط بیمار، درخواست آزمایشات و تصویربرداری را می‌دهد.

پزشک با بررسی کامل شرایط بیمار، نوع جراحی را انتخاب می‌کند و به بیمار تاریخ عمل اعلام می‌شود. در ادامه، بیمار جهت انجام جراحی، در مرکزی که پزشک معرفی کرده، بستری شده و مراحل قبل از جراحی شامل تعویض لباس، ضدعفونی محل جراحی و بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی ( بسته به شرایط و سن بیمار) انجام می‌شود.

در طی جراحی فرونتالیس اسلینگ عضله‌ی پلک، جراح روی سطح پلک دچار پتوز، یک برش عرضی زده و ماهیچه‌ی لواتور را آزاد می‌کند، سپس به کمک نخ مخصوص، لواتور را به عضلات فرونتالیس پیشانی متصل می‌کند. در طی جراحی میزان بالارفتن پلک دچار پتوز با پلک سالم ، به صورت مداوم چک می‌شود. پس از پایان فرآیند، پلک بیمار بخیه شده و پانسمان می‌شود.

بسته به نظر پزشک، بیمار ممکن است بلافاصله مرخص شده یا تحت نظر باشد. برای گرفتن بهترین نتیجه، مراقبت های بعد از عمل الزامی است. پس از جراحی پتوز باید به خوبی استراحت کنید و از فعالیت‌های سنگین بپرهیزید. داروهای تجویز شده توسط پزشک را در زمان مشخص مصرف کنید و مراجعات بعدی را جهت کنترل شرایط پلک خود، انجام دهید.

تکنیک فرونتالیس اسلینگ عضله در ایران توسط چه کسانی انجام می‌شود؟

صورت و به خصوص چشم‌ها، تعداد زیادی عضله، عصب، بافت و نقاط حساس دارد. چهره‌ی انسان به دلیل نقش حیاتی خود، باید حتما توسط متخصصین جراحی زیبایی، اصلاح و بازسازی شود. پزشک جراح زیبایی، شناخت کاملی از آناتومی صورت دارد و این شناخت جلوی اشتباه‌ها را می‌گیرد.

جراحی پتوز، توسط متخصصان جراحی پلاستیک و زیبایی در مراکز مجاز، مانند بیمارستان، کلینیک‌های مجهز زیبایی، مراکز جراحی محدود و … انجام می‌شود. اصولا پزشک جراحی که تجربه‌ی بالایی در جراحی پتوز داشته باشد، به هر سه روش انجام جراحی ( که بالاتر ذکر شد) مسلط است و بنا به شرایط بیمار و درصد افتادگی پلک، روش جراحی را تعیین می‌کند.

هزینه جراحی فرونتالیس  اسلینگ عضله پلک

هزینه‌ی جراحی پتوز به روش اسلینگ عضله، تحت تأثیر عوامل مختلفی است که در ادامه نام می‌بریم:

• یکطرفه یا دوطرفه بودن پتوز
• علت دقیق ایجاد پتوز
• سن بیمار
• همراه بودن جراحی پتوز با سایر جراحی‌ها مانند: بلفاروپلاستی
• تبحر و تخصص پزشک
• امکانات مرکز جراحی

این عوامل در کنار هم سبب مشخص شدن مبلغ نهایی جراحی اسلینگ عضله‌ی پلک می‌شود. در حال حاضر  و در سال ۱۴۰۳ این جراحی حدود ۱۱ الی۱۷ میلیون هزینه دارد.

جمع بندی عمل پتوز پلک در ایران

در این مقاله خواندیم که  پتوز نوعی افتادگی پلک از خفیف تا شدید است و دلایل متعددی دارد. یکی از انوع پتوز، پتوز میوژنیک است که علت آن ضعف و نقص در عضله‌ی بالابرنده پلک است.

بهترین و قطعی ترین درمان برای مبتلایان به پتوز میوژنیک، جراحی فرونتالیس اسلینگ است. در این جراحی، ماهیچه‌ی لواتور به عضلات فرونتالیس پیشانی قلاب شده و مشکل افتادگی، حل می‌شود. این جراحی اکنون در ایران توسط جراحان زیبایی و پلاستیک ماهر و زبردست ، با بالاترین استانداردها